เช้าวันที่ 18 มกราคม 2565 เวลา 07.00 น. ณ บริเวณลานหน้าพระอนุสาวรีย์ พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม (ห้าแยกกรมหลวงประจักษ์) นายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรีเป็นประธานในพิธี พร้อมด้วย ม.ล.สราลี กิตติยากร พระเชษฐาในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง หม่อมราชวงศ์ ทองน้อย ทองใหญ่ ราชสกุล “ ทองใหญ่ ” นายสยาม ศิริมงคล ผวจ.อุดรธานี หัวหน้าหน่วยราชการ ข้าราชการ ทหาร ตำรวจ คหบดี พ่อค้า ประชาชน เข้าร่วมพิธีเฉลิมฉลองการก่อตั้งเมืองอุดรธานี 129 ปี ประกอบพิธีถวายราชสักการะด้วยพานพุ่มดอกไม้สด เบื้องหน้าพระอนุสาวรีย์พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม และนำผู้ร่วมพิธีเคารพธงชาติเชิญธงชาติขึ้นสู่ยอดเสา พร้อมประกอบพิธีทางพระพุทธศาสนาพระสงฆ์สมณศักดิ์ 10 รูป ประกอบพิธีเจริญพระพุทธมนต์ ถวายภัตตาหารปิ่นโต และจตุปัจจัยไทยธรรม พิธีบายศรีสู่ขวัญบ้านสู่ขวัญเมือง ถวายเครื่องสังเวยบูชา การรำบายศรีและพิธีรำบวงสรวงสดุดีเฉลิมพระเกียรติ
โดยนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี และนางรำที่ลงทะเบียนรำบวงสรวง จำนวน 400 คน พราหมณ์อ่านโองการบวงสรวง ผู้ว่าราชการจังหวัดอ่านประกาศสดุดีเฉลิมพระเกียรติ และน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ผู้ก่อตั้งเมืองอุดรธานี
การจัดงาน “วันที่ระลึกการตั้งเมืองอุดรธานี ปีที่ 129 วิถีใหม่ (New normal) 18 มกราคม 2565”
เพื่อน้อมรำลึกสำนึกในพระกรุณาธิคุณและพระเกียรติคุณของ พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม “พระผู้ก่อตั้งเมืองอุดรธานี”
จังหวัดอุดรธานี เดิมชื่อบ้านเดื่อหมากแข้ง มีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบกว้างใหญ่ ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ.2436 นับถึงปีปัจจุบัน เป็นปีที่ 129 ของการก่อตั้งเมืองอุดรธานี โดยถือเอาวันที่ พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม “พระผู้ก่อตั้งเมืองอุดรธานี” เมื่อครั้งทรงดำรงตำแหน่งข้าหลวงต่างพระองค์ สำเร็จราชการมณฑลฝ่ายเหนือ ทรงตั้งกองบัญชาการมณฑลลาวพวน ที่บ้านเดื่อหมากแข้ง เมื่อวันที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2436 ทรงสร้างและวางรากฐาน จากหมู่บ้านชนบทจนเป็นเมืองอุดร ซึ่งต่อมาได้ยกฐานะเป็นจังหวัดอุดรธานี ที่มีความเจริญรุ่งเรืองมาจนถึงปัจจุบัน
จังหวัดอุดรธานี จึงกำหนดให้วันที่ 18 มกราคมของทุกปี เป็นวันเฉลิมฉลองครบรอบการก่อตั้งเมืองอุดรธานี เพื่อน้อมรำลึกในพระกรุณาธิคุณ พระเกียรติคุณของ พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม และเพื่อแสดงออกถึงความรัก ความสามัคคี ของประชาชนชาวจังหวัดอุดรธานี
ในปี 2565 กำหนดจัดงาน “วันที่ระลึกการตั้งเมืองอุดรธานี ปีที่ 129 วิถีใหม่ (New normal) 18 มกราคม 2565” ระหว่างวันที่ 17-18 มกราคม 2565 โดยในวันที่ 17 มกราคม 2565 เป็นการประกอบพิธีอัญเชิญศาสตราวุธ ของ พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม โดยกองเกียรติยศ จากพิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานี มาประกอบพิธี ณ อนุสาวรีย์พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม สำหรับวันที่ 18 มกราคม 2565 จะมีการประกอบพิธีถวายราชสักการะ พิธีบายศรีสู่ขวัญบ้านสู่ขวัญเมืองอุดรธานี พิธีบวงสรวงสังเวย พิธีประกาศสดุดีเฉลิมพระเกียรติ และการรำบวงสรวงสดุดีเฉลิมพระเกียรติ
สำหรับการรำบวงสรวงสดุดีเฉลิมพระเกียรติในปีนี้ เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ยังมีการระบาดในหลายพื้นที่ จึงกำหนดจัดงานในรูปแบบ New normal จำกัดจำนวนคนที่จะเข้าร่วมกิจกรรมรำบวงสรวงไม่เกิน 400 คน โดยจังหวัดจะทำการถ่ายทอดสัญญาณการรับชม และการรำบวงสรวงไปยัง 20 อำเภอ เพื่อให้ประชาชนได้ร่วมรำบวงสรวงในรูปแบบออนไลน์ โดยทุกอำเภอที่ร่วมกิจกรรมต้องปฏิบัติตามมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 อย่างเคร่งครัด
พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ทรงเป็นนักการทหาร นักปกครองที่ทรงพระปรีชาสามารถยิ่ง อีกทั้งทรงเชี่ยวชาญในศิลปะ วิทยาการหลายแขนง ในด้านทหาร ทรงดำรงตำแหน่งที่สำคัญคือ แม่ทัพใหญ่ฝ่ายใต้ ที่ยกกำลังไปปราบปราม พวกฮ่อ ณ มณฑลลาวพวน ผู้บัญชาการทหารเรือ และเสนาบดีกระทรวงกลาโหม
โดยศาสตราวุธทั้ง 3 เล่ม ที่อัญเชิญมานี้ ประกอบไปด้วยพระแสงหอก 1 เล่ม และพระแสงง้าว 2 เล่ม ได้รับมอบจาก ทายาทราชสกุล “ทองใหญ่” โดย นายทรรศนะ วิชัยธนพัฒน์ อดีตรองผู้ว่าราชการจังหวัดระยอง ซึ่งเป็นทายาทราชสกุลสืบเชื้อสายทางมารดา เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2560 โดยการประสานงานของ นายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี เพื่อนำมาจัดแสดง และเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานี ศาสตราวุธทั้ง 3 เล่มนี้ มีความสำคัญเนื่องจากเป็นศาสตราวุธประจำพระองค์ ที่ทรงใช้พิทักษ์รักษาบ้านเมืองและสร้างรากฐาน พัฒนาบ้านเมืองให้มีความเจริญรุ่งเรือง ประชาชนได้อยู่อาศัยอย่างอยู่เย็นเป็นสุขเรื่อยมา
ข่าว-ภาพ : วชิร คำสืบ / ข้อมูล : ชาลิสา ชมภูราษฎร์ ผช.ส.ปชส.จว.อุดรธานี